Ονόματα και μεταγραφές: γιατί δεν μεταφράζουμε τα ονόματα αλλά τα μεταγράφουμε

Η ελληνική γλώσσα διαθέτει το δικό της σύστημα γραφής, δηλαδή το ελληνικό αλφάβητο. Δεν είναι λατινικό, ούτε κυριλλικό, ούτε αραβικό. Είναι απλώς ελληνικό. Αν σας θυμίζει το κυριλλικό, είναι επειδή το κυριλλικό προήλθε από το ελληνικό.

Αυτό το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό δημιουργεί μια πρόκληση όταν καλούμαστε να αποδώσουμε τα ελληνικά ονόματα σε άλλη γλώσσα. Εδώ δεν μιλάμε για «μετάφραση» αλλά για μεταγραφή. Η μεταγραφή αφορά τη μεταφορά γραμμάτων από ένα αλφάβητο σε ένα άλλο και όχι τη μεταφορά νοήματος ή λέξεων. Για παράδειγμα, το όνομα Ελένη μεταγράφεται ως Eleni – όχι Helen, γιατί το Helen είναι μετάφραση, όχι μεταγραφή.

Από Ελληνικά σε Λατινικά: Υπάρχουν Κανόνες

Όταν μεταγράφουμε από ελληνικά σε λατινικούς (ρωμαϊκούς) χαρακτήρες, υπάρχει συγκεκριμένο πρότυπο. Το ELOT 743, σε συμφωνία με το ISO 843, είναι το σύστημα που χρησιμοποιεί η ελληνική κυβέρνηση και οι δημόσιες υπηρεσίες (π.χ. διαβατήρια), και μπορείτε να το βρείτε εδώ.

Αυτό το σύστημα καθορίζει με ακρίβεια ποιο ελληνικό γράμμα αντιστοιχεί σε ποιο γράμμα της λατινικής, εξασφαλίζοντας συνοχή και ορθότητα στις επίσημες μεταγραφές.

Παραδείγματα:

• Γιώργος → Giorgos
• Χρήστος → Christos
• Πηνελόπη → Pinelopi

Η πιστή μεταγραφή είναι υποχρέωση του μεταφραστή, ιδιαίτερα σε νομικά ή επίσημα έγγραφα. Οποιαδήποτε απόκλιση ή «βελτίωση» για χάρη προτίμησης ή εξυπηρέτησης για σκοπούς του πελάτη (π.χ. να γίνει η Ελένη Helen για να φαίνεται πιο «αγγλικό») όχι μόνο δεν επιτρέπεται, αλλά μπορεί να θεωρηθεί και παράνομη πράξη.

Από Λατινικά σε Ελληνικά: Δεν Υπάρχουν Κανόνες

Το πρόβλημα ξεκινά όταν πρέπει να μεταγράψουμε από λατινικούς χαρακτήρες σε ελληνικούς. Εδώ δεν υπάρχει επίσημος κώδικας. Άρα, δεν υπάρχει σωστό ή λάθος. Υπάρχουν μόνο επιλογές.

Παραδείγματα:

• Mary → Μέρυ, Μαίρυ, Μέρι, Μέρη
• Claire → Κλερ, Κλαιρ
• Worcester (προφέρεται /ˈwʊstə/) → Γούστερ, όχι Γόρσεστερ

Σε τέτοιες περιπτώσεις, πολλές διαφορετικές αποδόσεις μπορούν να θεωρηθούν αποδεκτές. Αν υπάρχει κάποια προτίμηση (και αν έχετε ήδη έγγραφα με συγκεκριμένη απόδοση), καλό είναι να τα παρέχετε στον μεταφραστή εκ των προτέρων.

Επίσης πρέπει να γίνει κατανοητή η διαφορά μεταξύ ηχητικής μεταφοράς και μεταγραφής γραμμάτων.

π.χ. ηχητική μεταφορά: Worcester → Γούστερ
μεταγραφής γραμμάτων: Worcester → Γόρσεστερ

Ποτέ όμως δεν μπορεί να συμπεριληφθεί σε μια επίσημη μετάφραση κάτι που δεν υπάρχει στο πρωτότυπο. Αν στο συμβόλαιο γράφει “Δημήτρης”, δεν μπορεί να μεταφραστεί ως “Demetry”, ακόμα κι αν αυτό γράφει το διαβατήριο. Η σωστή λύση είναι να διορθωθεί πρώτα το πρωτότυπο και μετά να γίνει η μετάφραση. Η μετάφραση δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως μέθοδος διόρθωσης λαθών σε πρωτότυπα έγγραφα.

Προς εξυπηρέτηση του πελάτη, και καθώς γνωρίζουμε πόσο σημαντικό είναι να είναι σωστά τα προσωπικά στοιχεία, όπως και το ότι πρέπει να υπάρχει συνέπεια και συνοχή μεταξύ των διάφορων εγγράφων, ο μεταφραστής μπορεί να παρέχει μια επεξηγηματική υποσημείωση π.χ.

1. Σχόλιο μεταφράστριας: το όνομα αναγράφεται ως Ελένη στο πρωτότυπο έγγραφο αλλά σύμφωνα με τον πελάτη το διαβατήριό τους αναφέρει Χέλεν.

Συμπερασματικά:

1. Δεν μεταφράζουμε τα ονόματα – τα μεταγράφουμε.
2. Υπάρχει καθορισμένο σύστημα μεταγραφής από ελληνικά σε λατινικά (ELOT 743).
3. Δεν υπάρχει αντίστοιχος κανόνας για μεταγραφή από λατινικά σε ελληνικά – όλες οι εκδοχές είναι θεωρητικά αποδεκτές.
4. Σε επίσημες μεταφράσεις, ο μεταφραστής οφείλει να είναι απόλυτα πιστός στο πρωτότυπο.
5. Αν θέλετε να αλλάξετε το όνομά σας (π.χ. από Μαρία σε Mary, Μαίρυ κλπ.), αυτό δεν γίνεται μέσω της μετάφρασης αλλά μόνο με επίσημη διαδικασία αλλαγής ονόματος.