Το σώμα που ξεχάσαμε, η πιο σιωπηλή απώλεια της σύγχρονης ζωής

Το σώμα που ξεχάσαμε η πιο σιωπηλή απώλεια της σύγχρονης ζωής

Ζούμε σε μια εποχή που ξέρει να μιλά για τα πάντα — αλλά όχι να αισθάνεται. Κατοικούμε τον νου μας, τη σκέψη μας, τα προφίλ μας. Το σώμα, όμως; Το σώμα λείπει. Δεν πονά. Δεν ζητά. Δεν διεκδικεί. Συμμετέχει σιωπηλά στην επιβίωση, αλλά δεν μας ακολουθεί στην παρουσία.

Όλο και περισσότεροι άνθρωποι που συναντώ στην ψυχοθεραπεία περιγράφουν μια κοινή εμπειρία:

«Νιώθω σαν να μη με αφορά το σώμα μου». «Σαν να κινούμαι, αλλά να μην είμαι εκεί». «Όταν ακουμπά κάποιος το χέρι μου, τρομάζω — λες και δεν είναι δικό μου».

Η αποξένωση από το σώμα δεν είναι θεωρία. Είναι σύμπτωμα. Στη σύγχρονη ψυχοθεραπευτική σκέψη, το σώμα δεν είναι απλώς φορέας του τραύματος — είναι το ίδιο το πεδίο της μνήμης (Van der Kolk, 2014).

Το άγχος, η υπερδιέγερση, οι θραυσματικές εμπειρίες της παιδικής ηλικίας αφήνουν ίχνη — όχι στις λέξεις, αλλά στη σωματική αίσθηση. Ο Peter Levine (1997) μιλά για τη «μη ολοκληρωμένη απάντηση του σώματος» ως βασική αιτία του τραύματος. Το νευρικό σύστημα παγώνει εκεί όπου κάποτε υπήρξε φόβος, πόνος, εγκατάλειψη.

Το σώμα θυμάται.

Ό,τι δεν ειπώθηκε, καταγράφηκε. Ό,τι δεν δακρύστηκε, αποθηκεύτηκε. Στον αυχένα, στο διάφραγμα, στο στομάχι, στα δάχτυλα που τρέμουν χωρίς λόγο. Το σώμα δεν ξεχνά, μόνο σωπαίνει — μέχρι να το ακούσουμε.

Αυτό το άρθρο δεν είναι προτροπή να “αγαπήσουμε το σώμα μας”. Είναι πρόσκληση να ξαναγυρίσουμε εκεί όπου αποκοπήκαμε. Να μείνουμε στην παύση. Να αντέξουμε την αφή. Να επιτρέψουμε την αμηχανία της επαφής.

Ο Damasio (1999) είχε γράψει πως η αίσθηση του «εαυτού» ξεκινά από την σωματική ενσυναίσθηση.

Όχι από τις λέξεις. Όχι από τις πεποιθήσεις. Αλλά από τη στοιχειώδη εμπειρία του ότι είμαι εδώ. Εδώ. Μέσα στο σώμα μου. Όχι για να το διορθώσω, αλλά για να το αναγνωρίσω. Το σώμα δεν είναι εργαλείο. Δεν είναι πρόβλημα προς επίλυση. Δεν είναι κάτι έξω από εμάς. Είναι η ίδια η δυνατότητα να υπάρχουμε.

Η επιστροφή στο σώμα είναι η πιο ριζική επανάσταση της εποχής. Όχι γιατί είναι καινούρια. Αλλά γιατί είναι αληθινή.

Και γιατί κανείς δεν μπορεί να τη ζήσει για λογαριασμό μας. Για περαιτέρω ανάγνωση:

Van der Kolk, B. (2014). The Body Keeps the Score. Penguin.

Levine, P. (1997). Waking the Tiger: Healing Trauma. North Atlantic Books.

Damasio, A. (1999). The Feeling of What Happens. Harcourt.

Κατερίνα Κοτσιφάκου

Κλινική Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια – Ομαδική Αναλύτρια – Εικαστικός

Αθήνα-Λονδίνο

Πατριάρχου Ιωακείμ 31, Κολωνάκι

2107213148 / (+30) 6944588164

✉️ katerinakotsifakou@gmail.com

Instagram: @katerina_kotsifakou | Facebook: @katerinakotsifakou